Praca zespołowa, budowanie zespołów nauczycielskich.
Alicja Kapcia, OSKKO.

Alicja Kapcia, dyrektor Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 17 w Krakowie, w czasie swojego wystąpienia podzieliła się doświadczeniem i wiedzą na temat pracy zespołowej w gronie nauczycielskim. Przekonywała, że wiedza dotycząca pracy zespołu jest niezbędna ze względu na wszechobecne jej zastosowanie w szkole, a także uwarunkowania prawne. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej (takie jak rozporządzenie z 21 maja 2001 roku lub w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola i publicznych szkół) nakazują współpracę nauczycieli w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych.

Co odróżnia grupę od zespołu? Według prowadzącej to wspólny cel, wartości oraz ustalone normy i zasady decydują o stworzeniu zespołu. Dobrze jest, gdy umiejętności poszczególnych przedstawicieli zespołu uzupełniają się. W przeciwieństwie do zespołu, grupa ludzi nie ma specyficznego celu ani wartości, a osoby nie współpracują ze sobą.

Prelegentka przedstawiła zalety, jak i wady pracy zespołowej. Do zalet zaliczyła między innymi: możliwość współdzielenia bogactwa wiedzy i doświadczenia poszczególnych członków zespołu, sprzyjającą atmosferę i poczucie akceptacji oraz efekt synergii. Omawiając wady, powiedziała o konieczności solidarności z zespołem mimo czasem odmiennego zdania, a także o różnicach indywidualnych członków zespołu, takich jak preferowanie pracy indywidualnej ponad zespołową. Prelegentka zobrazowała to przykładem nauczyciela, który przygotowuje ucznia do olimpiady – spełnia się on wtedy w pracy indywidualnej z uczniem.

W kolejnej części wykładu zostały zaprezentowane etapy rozwoju zespołu:

1)    Formowanie – dominuje niepokój i występuje duża zależność od przywódcy;

2)    Ścieranie się – dominuje atmosfera konfliktu i opór;

3)    Normowanie – pojawiają się normy, kształtuje się spójność zespołu;

4)    Działania – członkowie dysponują energią działania, funkcje okazują się być elastyczne. 

Czasem wymienia się też etap piąty: „zamknięcie pracy zespołu i zakończenie”.

Po omówieniu teorii pracy zespołowej prowadząca pochyliła się nad zagadnieniem pracy zespołów w rzeczywistości szkolnej. Wymieniła formy tego typu pracy:

·         Zespół nauczycieli prowadzących zajęcia w jednym oddziale;

·         Zespół przedmiotowy;

·         Zespół wychowawców;

·         Zespoły zadaniowe;

·         Zespoły problemowe.

Zaznaczyła, że w zespole nauczycieli prowadzących zajęcia w jednym oddziale, jak i w zespole przedmiotowym, nauczyciele są przyzwyczajeni do niezmieniających się warunków i małej rotacji członków zespołu. Odwołując się do etapów formowania się zespołu prowadząca podkreśliła, że za każdym razem, gdy pojawia się nowa osoba w gronie nauczycielskim, rozpoczyna się ponowne przechodzenie od pierwszego etapu rozwoju zespołu do ostatniego.

Pod koniec swojego wystąpienia Alicja Kapcia przypomniała o roli dyrektora, a więc lidera zespołu. W jego rękach leży dbanie o dobrą komunikację i przepływ informacji, określenie sposobu pracy zespołu, motywowania, ocena pracy i ustalenie obowiązujących wszystkich zasad. Co powinny zawierać zasady? Przede wszystkim ustaloną częstotliwość spotkań, wspólne planowanie pracy, podział zadań i ich monitorowanie.

Prelegentka zakończyła wykład, podkreślając wagę świętowania sukcesów zespołu, nawet tych najmniejszych.