Relacja ze spotkania z minister Katarzyną Hall

Katarzyna Hall w szerokiej perspektywie przedstawiła zmiany, które zachodzą w polskiej edukacji. Zapoznała zebranych z prezentacją przygotowaną na seminarium ministrów edukacji państw europejskich „Rozwijanie kompetencji młodzieży w Polsce – doświadczenia i perspektywy”.

Pomiar PISA dotyczący kompetencji dokonywany w latach 2000 – 2006 wskazał, że w Polsce nastąpił największy w UE wzrost osiągnięć 15-latków w czytaniu. W latach 2000 – 2003 wzrosły przede wszystkim kompetencje uczniów słabych i najsłabszych; 2000 – 2006  znacząco zmniejszyła się liczba uczniów słabych w czytaniu. W latach 2000 – 2003 nastąpiło zmniejszenie zróżnicowanie osiągnięć 15-latków między szkołami - najbardziej istotna zmiana  w krajach UE i OECD.

Minister Edukacji zwróciła także uwagę na  problemy rozwoju kompetencji kluczowych w szkolnictwie zawodowym, konkludując iż w tego typu szkołach występuje koncentracja najsłabszych uczniów. Wskazała  na powiązanie korzystnych zmian w edukacji jakie nastąpiły w ostatnich latach  z kompleksową reformą systemu edukacji rządu Jerzego Buzka.   Bardzo ogólnie i z szerszej perspektywy ukazano jak wygląda kontynuacja reformy edukacji, m.in. w listopadzie 2009 r. rząd przyjął plan porządkowania strategii krajowych, kompleksowa i spójna strategia LLL ( Learning Long Life ), w lutym 2010 r. utworzono międzyresortowy zespół do spraw LLL, upowszechnianie wychowania przedszkolnego i uczenia się dorosłych, istotne sukcesy w zakresie edukacji formalnej.

Wnioski, które Polska wyciąga ze swoich doświadczeń w zakresie rozwoju kompetencji młodzieży:

•                    zmiany programowe mają zapewnić lepsze efekty kształcenia ogólnego w szkołach ponadgimnazjalnych bez wprowadzania istotnych zmian strukturalnych,

•                    istnieje potrzeba wydłużenia okresu obowiązkowego kształcenia ogólnego poprzez obniżenie wieku szkolnego ( obowiązek szkolny od 5 roku życia ),

•                    indywidualizacja pracy z uczniem mającym trudności oraz z uczniem zdolnym,

•                    konieczna jest ewolucyjna zmiana strukturalna  związana ze zmianami w kształceniu zawodowym mającymi na celu stopniowe upowszechnianie nabywania kwalifikacji zawodowych w elastycznych formach kursów zamiast w szkołach różnych typów oraz upowszechnianie  filozofii uczenia się przez całe życie ( LLL ).

Potrzebne jest spojrzenie z wieloletniej perspektywy, by dobrze planować wykorzystanie tego potencjału, który w systemie jest, by wzmocnić system tam, gdzie nie do końca się sprawdza. Potrzebne są tu między innymi zmiany w prawie i nad tym cały czas toczą się prace. Pani minister wskazała  na główny problem, który dotknie szkoły w najbliższych lat. Jest nim bardzo duży niż demograficzny. Stąd uzasadnienie reformy związanej z 6 –latkami.

Następnie zebrani mieli możliwość zadawania pytań pani minister.

Grzegorz Zalewski Zespół Szkół w Lisewie: Jak daleko posunięte są prace związane z przygotowaniem rozporządzenia o organizacji roku szkolnego? Skąd wziąć godziny na realizację zajęć wynikających z zapisów rozporządzenia o pomocy psychologiczno-pedagogicznej?

Ewa Szmit ZSO w Gorzowie: pytanie o rozporządzenie o klasyfikacji i ocenianiu a szkoły publiczne stacjonarne dla dorosłych

Marek Kras: czy będą wprowadzone zmiany w awansie zawodowym nauczycieli?

Małgorzata Zych z Zielonki: czy planowane są zmiany w ustawie o systemie oświaty związane z zapisem „dziecko zamieszkałe” czy „dziecko zameldowane w obwodzie szkoły”

Andrzej Szymański LO w Bieżuniu: czy są planowane zmiany w Karcie Nauczyciela, w tym te, które dotyczą statusu dyrektora?

Joanna Lejza ,Wrocław: czy są planowane zmiany w ramowych planach nauczania  na podział na grupy na zajęciach języka obcego w klasach I-III?

Anna Stańczak SCE w Radwanicach: czy będą jakieś standardy dotyczące tego, co polskiemu dziecku się należy, np. liczebność klas?

Magdalena Wąsowicz, Starogard Gdański: kto pokrywa koszty związane z prezentacją projektu edukacyjnego?

Barbara Gajewska, ZS w Piskorowicach: czy będą systemowe rozwiązania dotyczące dowozu dzieci 5-letnich do szkół?

Małgorzata Ziemkiewicz Gimnazjum w Poznaniu: czy MEN przewiduje zmiany związane z  tym aby nauczyciel przebywał w szkole 40 godzin? w Problem dotyczy stworzenia do tego odpowiednich warunków.

Odpowiedzi minister Katarzyny Hall:

Rozporządzenie dotyczące organizacji roku szkolnego zostanie podpisane po przeanalizowaniu wszystkich zapisów jakie napłynęły do ministerstwa w  wyniku z uzgodnień i konsultacji społecznych i międzyresortowych.

W odniesieniu do systemowego wsparcia przedszkoli i szkół zawodowych np. na wzmocnienie sieci przedszkolnej czy kształcenia zawodowego, należy sięgać po pieniądze europejskie, które są w zasięgu ręki i jest ich duża ilość (setki euro w skali kraju) do wykorzystania.

MEN myśli nad subwencjonowaniem przedszkoli. Ponad 50% środków UE do jest wykorzystania na polepszenie oferty przedszkola. Wątpliwości pani minister budzi kwestia czy można systemowo rozwiązać dowóz przedszkolaków  i czy takie rozwiązanie byłoby dobre w aspekcie zapewnienia bezpieczeństwa małych dzieci. Dzisiaj dowozem  zajmują się rodzice, a przedszkole zapewnia opiekę w placówce.

Różnica między „zamieszkaniem” a „zameldowaniem”. Zgodnie z UoSO miejsce zamieszkania to prawidłowa interpretacja. MEN subwencjonuje samorządy na każde dziecko „zamieszkałe” i zapisane do szkoły.  Każdy dyrektor na wniosek rodziców ma obowiązek przyjęcia do szkoły nawet obcokrajowców i cudzoziemców zamieszkałych w obwodzie szkoły.

Kwestie liczebności klas są rozwiązane w wielu przepisach np. w odniesieniu do grup świetlicowych, przedszkolnych, zajęć z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Obecnie są dzielnice w dużych miastach gdzie jest bardzo dużo dzieci i nauka może się odbywać nawet na 3 zmiany. Od decyzji samorządu zależy jak będzie wyglądać organizacja takiej szkoły. Celem projektu edukacyjnego, który wchodzi od tego roku szkolnego obowiązkowo do szkół jest uczenie współpracy zarówno między nauczycielami jak między uczniami. Szkoły kształcą indywidualistów a powinny uczyć współpracy. W szkołach mogą się pojawiać projekty przedmiotowe i interdyscyplinarne. Mogą być realizowane  w trakcie lekcji, kółek zainteresowań i innych zajęć.  Projektów może być więcej niż wymagany pakiet. Logistyka jest po stronie szkoły.

Obecnie trwają prace dotyczące statusu nauczyciela. Zespól spotyka się cyklicznie, w spotkaniach uczestniczą przedstawiciele związków zawodowych i stowarzyszeń, w tym przedstawiciel OSKKO, prezes Marek Pleśniar.  W trakcie spotkań został ustalony katalog tematów. Trwa dyskusja nad wypracowaniem wspólnego stanowiska i nie zakończy się przed upływem kilku miesięcy. Ministerstwo stoi na stanowisku, że specyfika zawodu  nauczyciela wymaga bezpieczeństwa i stabilizacji. Pani minister zachęciła do myślenia nad zmianą Karty Nauczyciela.

W odniesieniu do 40-sto godzinnego tygodnia pracy nauczyciela, Pani minister stwierdziła, że nauczyciele wykonując czynności statutowe pracują dużo więcej niż 40 godzin na tydzień. Aby nauczyciel spędzał 40 godzin w szkole, trzeba by mu było zapewnić  do tego warunki socjalne np. gabinet, biurko, krzesło itp.  Obecnie poziom wyposażenia szkół w tym aspekcie jest niewystarczający. Prawo musi być dostosowane do warunków, w których jesteśmy. Na tak dużą inwestycję obecnie nas nie stać.

Relację opracowały: Izabela Leśniewska, Joanna Jasiak, OSKKO.